Z

Ziekte van Lyme

Ziekte van Lyme bij de mens

De ziekte van Lyme wordt veroorzaakt door de bacterie Borrelia burgdorferi.  Een groot gedeelte van de Nederlandse teken is besmet met deze bacterie en kan de infectie overbrengen: op mens én hond.

Ongeveer 90% van de mensen die worden besmet met Borrelia wordt ziek. Ze krijgen griepachtige verschijnselen, pijnlijke gewrichten en een rode, cirkelvormige ontsteking rond de plek waar de teek heeft gebeten (erythema migrans). Sommige mensen krijgen hartproblemen, neurologische problemen of chronische huidveranderingen.

De ziekte van Lyme wordt overgebracht door een teek. Mensen kunnen de ziekte van Lyme niet rechtstreeks via de hond of kat krijgen.

Maak een teek na verwijderen altijd dood, zodat deze teek niemand meer kan besmetten mocht de teek ziekte bij zich dragen.

Hoe wordt de Borrelia bacterie overgedragen?

Het type teek dat de bacterie kan overdragen is de Ixodes teek. De bacterie kan zich in wilde dieren (zoals herten, zwijnen en reeën) vermeerderen zonder dat deze dieren ziek worden. Wanneer een teek zich voedt op zo’n geïnfecteerd dier, raakt de teek besmet. Deze teek kan dan op zijn beurt weer uw huisdier besmetten.

Onderzoek heeft uitgewezen dat de teek zich minimaal 24 uur moet voeden om voldoende bacteriën over te dragen om ziekte te veroorzaken. Vroege verwijdering van teken verkleint dus de kans op ontwikkeling van ziekte. Wordt Lyme bij uw huisdier vastgesteld dan loopt uzelf geen kans op besmetting via uw huisdier.

Symptomen

De meest voorkomende symptoom is gewrichtsontsteking dat zich uit in plotselinge kreupelheid en pijn aan meerdere gewrichten.

• Kreupelheid
• Koorts
• Verlies van eetlust
• Uitdroging
• Sloomheid
• Gezwollen lymfeklieren
• Aantasting van nieren
• Dood (dit treedt zelden op)

Let op:
- Een rode plek rondom de beet zoals we bij mensen met Lyme zien, zien we niet bij de hond of kat.
- Het ontwikkelen van een bult op de plaats van de beet zegt niets over het wel of niet ontwikkelen van Lyme.

Diagnose

De ziekte van Lyme is op zich een vrij lastige diagnose, omdat de symptomen kunnen passen bij een groot aantal andere (wellicht meer voor de hand liggende) aandoeningen. De verdenking van de diagnose Lyme kan voor een deel op het verhaal en goed uitvoerig klinisch onderzoek worden uitgesproken. Bloedonderzoek kan een infectie aantonen, maar het kan zijn dat dit bloedonderzoek herhaald moet worden omdat in het begin de dieren nog geen positieve uitslag laten zien terwijl ze wel besmet zijn!

Röntgenfoto’s kunnen geadviseerd worden om andere oorzaken van kreupelheid uit te sluiten.

Behandeling

De Ziekte van Lyme wordt behandeld met antibiotica. Het middel van eerste keus is Doxycycline. Een huisdier met Lyme reageert normaal gesproken binnen enkele dagen op de medicijnen. Wanneer de ziekte niet snel genoeg wordt gediagnosticeerd kan de ziekte chronisch worden en ernstige nierschade veroorzaken.

Wat is de beste preventie?

Dieren in gebieden waar veel teken voorkomen hebben de grootste kans op infectie. De risico’s op door teken overgebrachte ziekten zijn in de meer zuidelijke landen een echte must. Goede preventie is dus heel belangrijk.

• Teekwerende en teekdodende middelen
• Teken verwijderen

Kijk uw hond na elke wandeling goed na op teken. Vindt u een teek? Verwijder de teek dan zo snel mogelijk, liefst met een tekenpincet.

• Vroege diagnostiek

Vertoont uw huisdier de hier bovengenoemde klachten dan is het goed zo spoedig mogelijk uw huisdier door uw dierenarts te laten onderzoeken.

Ziekte van Weil

De ziekte van Weil is een bacteriële ziekte die wordt overgedragen via besmette urine van de bruine rat. Als honden (en ook mensen) in water terecht komen met besmette urine, zwemmen de bacteriën als het ware via wondjes in de huid, maar ook via huid en slijmvliezen het lichaam binnen. Nieren en lever raken aangetast en de hond wordt erg ziek. De ziekte is erg besmettelijk, ook voor mensen. Preventief kunnen honden jaarlijks gevaccineerd worden.

De ziekte wordt ook wel Leptospirose genoemd. Het wordt veroorzaakt door de zogenaamde Leptospiren: dit zijn beweeglijke bacteriën die door geïnfecteerde dieren voornamelijk met de urine worden uitgescheiden. Ze zwemmen als het ware het lichaam van de hond binnen als de hond in besmet water terecht komt. Dit gebeurt via wondjes, slijmvliezen, maar ook door de huid. De bruine rat speelt een rol bij verspreiding van deze ziekte.

Infectie

Contact van de hond met de urine van een geïnfecteerde hond of met de urine van een geïnfecteerde bruine rat. Water waar urine van ratten in zit, bijvoorbeeld grachtenwater, is de belangrijkste bron van infectie.

Symptomen

De ziekteverschijnselen kunnen zich plotseling of wat geleidelijker voordoen en bestaan uit: algemeen ziek zijn, koorts, maagdarmstoornissen, nierontsteking en soms geelzucht door de ontsteking van de lever.

Diagnose

De diagnose wordt gesteld op grond van het klinisch beeld, algemeen bloedonderzoek en specifiek onderzoek (antilichaam test) van bloed en/of urine.

Therapie

De behandeling vergt een intensieve verpleging. Het is daarom meestal noodzakelijk om de patiënt een aantal dagen op te nemen in de kliniek. Er wordt een specifieke behandeling met antibiotica (keuze is mede afhankelijk van de nierfunctie) ingesteld, naast ondersteunende maatregelen (infusen, medicijnen tegen braken en/of diarree, etc.) Omdat de ziekte zeer besmettelijk is, zijn quarantaine maatregelen noodzakelijk.

Preventie

Preventief kun je je hond jaarlijks laten vaccineren tegen de ziekte van Weil.

Gevaar voor de mens

Ook mensen kunnen ziek worden en de ziekte van Weil krijgen via besmette urine. We noemen de ziekte van Weil daarom een zoönose (=ziekte overdraagbaar van dier naar mens). De ziekteverschijnselen lijken erg op die bij de hond. Het is zowel voor de hond als voor u sterk aan te raden uw hond te laten vaccineren tegen de ziekte van Weil.

Zomer

Wel doen

’s Ochtends vroeg is het nog koel en dus de beste tijd om uw hond uit te laten. De avondschemering is voor een uitgebreide wandeling ook geschikt. Bossen zijn ook erg geschikt aangezien het daar over het algemeen ook aangenaam koel is. Daarnaast kun je hond natuurlijk een verkoelende duik laten nemen.

Vooral lichte honden met een korte vacht, blote neus en weinig behaarde oren kunnen makkelijk zonnebrand oplopen. Bescherm gevoelige plekken met een zonnebrandcrème met een hoge beschermingsfactor.

Bied voldoende drinkwater aan. Let erop dat dit water niet te koud is in verband met maagdarmklachten.

Een zomers kapsel kan het leven van honden met lange haren en een dikke ondervacht gemakkelijker maken. Bezoek een trimsalon met uw viervoeter, zij kunnen u hiermee verder helpen.

Er zijn verschillende bodycoolers verkrijgbaar in de vorm van matjes of dekens. Vooral tijdens ritten in de auto heeft de hond op die manier wat verkoeling.

Zorg ervoor dat je wanneer je onderweg bent altijd genoeg (koel) water bij hebt voor de hond. Doe koud water in een thermoskan zodat het koel blijft en laat de hond niet uit plassen drinken. Want in stilstaand water wemelt het vaak van de bacteriën.

Een koud ijsje op warme dagen is heerlijk, ook voor de hond. Maar helaas kunnen honden ons ijs niet goed verdragen, omdat het teveel lactose en suiker bevat. Je kunt ijs voor je hond ook zelf maken door vleesbouillon in een ijsblokjesvorm te gieten en in de diepvriezer te zetten.

Niet doen

Joggen en fietsen met je hond zijn in de hitte absoluut taboe. Op warme zomerdagen kun je je hond overdag beter kort uitlaten. De langere wandeling kan het beste plaatsvinden in de ochtend of avond.

Warm geworden asfalt veroorzaakt pijn aan de voetzolen van de hond. Let hierop!

Als het erg warm is, kan een muilkorf het ademen bemoeilijken. Zorg ervoor dat de muilkorf niet te strak zit en haal hem weg als je je hond onderweg wilt laten drinken.

Barbecueën hoort bij de zomer. En als er vlees op de barbecue ligt te sissen, dan is dat moeilijk te weerstaan voor de hond. Helaas is het vlees op grill of barbecue voor honden veel te sterk gekruid. Let er ook op dat de hond niet tegen de barbecue probeert op te springen of in de buurt van heet houtskool komt.

Elk jaar sterven er honden in auto’s van de hitte. Zodra de zon op de auto schijnt, loopt de temperatuur in de auto extreem hoog op, als in een oven. Dat gebeurt al bij een buitentemperatuur van 10 graden Celsius. Daarom geldt: laat je hond nooit achter in een auto als het warm is! Ook niet met de ramen open.

Als een bij of wesp de hond in de bek of in de buurt van de keel steekt, bestaat er gevaar voor verstikking. Ga in zo’n geval direct naar de dierenarts. Als je hond allergisch is voor wespen of bijen, vraag je dierenarts dan om een setje voor noodgevallen samen te stellen en zorg dat je het altijd bij de hand hebt. 

Zoutvergiftiging bij de hond

Honden zijn niet zulke selectieve eters en happen nogal eens iets naar binnen wat niet helemaal de bedoeling is. Soms zijn het (te veel) medicijnen, al dan niet voor hun zelf bedoeld, maar het kunnen ook chocoladebonbons, slakkenkorrels, rattengif etc. zijn. Als te verwachten valt dat er nadelige gevolgen van kunnen komen, is vaak het advies om het dier te laten braken.

Maar hoe doe je dat?

Eerder werd als eerste hulpmiddel een flinke hap zout in de bek geadviseerd. Zout werkt irriterend voor de slijmvliezen, waardoor het braken kan opwekken. Precies wat we willen en verder is keukenzout niet gevaarlijk toch? Helaas wel! Net zoals bij veel dingen geldt ook hier: overdaad schaadt. Als een dier niet gaat braken na het ingeven van zout, krijgt hij grote hoeveelheden zout binnen en loopt daardoor kans op een zoutvergiftiging. Door irritatie van de slijmvliezen van het maagdarmkanaal zal de hond gaan braken en diarree krijgen en soms zelfs bloedingen in het maagdarmkanaal.

Het grote gevaar schuilt echter in de opname van zout via de darmen in het bloed. Dit heeft grote gevolgen voor de vochtbalans in bloed en cellen. Het zout trekt vocht aan vanuit de weefsels waardoor organen minder goed gaat functioneren terwijl de bloedvaten overvuld raken. Deze overmaat aan vocht kan leiden tot vocht achter de longen. Het onttrekken van vocht uit de hersencellen geeft neurologische klachten zoals rusteloosheid, sufheid, spiertrekkingen, toevallen en koorts. Daarnaast zie je vaak dat een hond veel gaat drinken en plassen, een versnelde ademhaling en versnelde hartslag krijgt. Uiteindelijk kan het dier in coma raken en overlijden.

Hoeveel zout is gevaarlijk?

Vanaf 3 gram zout per kilogram lichaamsgewicht kunnen problemen ontstaan. Een eetlepel zout is ongeveer 15 tot 25 gram. Dus bij een hondje van 5 kg kan 1 eetlepel zout al ernstige gevolgen hebben.

Wat dan wel doen? De dierenarts heeft een veilig injectiemiddel om braken op te wekken. Bel uw dierenarts dus als u denkt dat uw hond (of kat) iets verkeerds binnen heeft gekregen.